Duże rozpowszechnienie używania środków psychoaktywnych mające wielowymiarowe przyczyny o podłożu socjologicznym, psychologicznym a także ekonomicznym oraz powstałe szkody z nimi związane obserwowane są w różnych sferach życia społecznego. Ponieważ problem uzależnień jest złożonym zjawiskiem społecznym, w związku z tym programy profilaktyczne i naprawcze wymagają mobilizacji wielu instytucji i służb powołanych w celu minimalizacji tegoż zjawiska.
W tym celu zostały opracowane długoletnie strategie przeciwdziałania narkomanii (Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii), rozwiązywania problemów alkoholowych (Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych), za wdrożenie i koordynację których, odpowiedzialne są organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na różnych poziomach. Podkreśla się przy tym szczególnie ważną rolę organizacji pozarządowych w realizacji poszczególnych zadań programu.
